السرائر الحاوي لتحرير الفتاوي

مؤلف:

ابو عبدالله محمد بن احمد بن ادريس حلي عجلي (م 598 ق).

زندگينامه و اظهار نظرها:

وي يكي از بزرگ ترين فقهاي شيعه در اواخر قرن ششم است. او عالمي محقق، دانشمندي بزرگ و در مسائل فقهي اهل نظر بود. پس از شيخ طوسي فقهاي شيعه تا عصر ابن ادريس، فتاوي شيخ طوسي را با توجه به مقام علمي او دستورالعمل زندگي خويش قرار مي دادند. ابن ادريس اولين فقيهي است كه فقه را از ركود چندين ساله نجات داد و در سايه تحقيق، رياضت و كوششهاي شخصي، مسائل فقهي و نظريات فقها را نقد ‌كرد. و خود با توجه به ادله فقهي به اظهار نظر در مسائل فقهي پرداخت. ابن ادريس گاهي با شهامت، نظريات فقهي شيخ الطائفه را مورد اشكال قرار مي داد و از قبول خبر واحد سرباز مي زد. وي گفته است: «لا اُقلّد الاّ دليل الواضح و البرهان اللائح».

استادان:

راشد بن ابراهيم بن اسحاق بحراني، سيد شرف شاه بن محمد حسيني اقطسي و ... .

شاگردان:

سيد فخربن معد الموسي، محمد بن جعفر بن محمد بن حلي، علي بن يحيي خياط، سيد محمد بن عبدالله بن علي بن زهرة حسيني حلبي، جعفر بن احمد بن حسين بن قمرويه.

تأليفات:

سرائر، خلاصة الاستدلال، مناسك حج، مختصر التبيان شيخ طوسي.[1]

معرفي اجمالي كتاب:

اين كتاب مشهورترين كتاب فقهي مؤلف و يك دوره كامل فقه استدلالي با روش ابتكاري وي و سرشار از انديشه هاي نو و مطالب تازه است؛ به خصوص در پايان كتاب فصلي به نام «مستطرفات» وجود دارد، كه معروف به «مستطرفات سرائر» مي باشد، و در آن نظريات و آراي ابتكاري جديد و مطالب منحصر به فردي را آورده است.
سرائر ابن ادريس هنوز يكي از مدارك مهم فقه استدلالي شيعه به شمار مي آيد و جمعي از فقها بر آن شرح و يا حاشيه نوشته اند.[2]

وضعيت نشر:

اين كتاب در سه جلد به زبان عربي، به همت مؤسسه نشر اسلامي، به سال 1411 ق، در قم چاپ و منتشر شده است.

پی نوشت:

[1]. علماى بزرگ شيعه، ص 46؛ سرائر، ص 51؛ موسوعة طبقات الفقها، ج 6، ص 247.
[2]. مفاخر اسلام، على دوانى، ج 4، ص 20.

منبع: کتابشناسي تفصيلي مذاهب اسلامي